Nie tylko w kontekście muzyki

Ponad dwudziestu uczestników reprezentujących kilkanaście ośrodków akademickich i różne środowiska oraz instytucje kultury wzięło udział w czwartej odsłonie Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Słuchanie medium”. Tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem „Dźwięk w pozamuzycznych działaniach artystycznych, edukacyjnych i kuratorskich”.

Wystąpieniem otwierającym obrady był referat „Między głośnikiem a kokonem – wokół ‘Mannheim Chair’ Miachaeli Melián oraz dźwiękowego projektowania foteli” wygłoszony przez Antoniego Michnika (IS PAN). W dalszej części obrad dr Szymon Nożyński (DSW) skupił się na różnorodnych konsekwencjach algorytmizacji muzyki i zmianach sposobów słuchania zachodzących za sprawą ewolucji „kultury dostępu”. Z kolei prezentacja dr Justyny Anders-Morawskiej (UŁ), zatytułowana „O celowości sztuki dźwięku w przestrzeni publicznej miast”, dotyczyła problematyki obecności dźwięku w przestrzeni publicznej z uwzględnieniem kontekstów środowiskowych, estetycznych, społecznych i politycznych. Pierwszą część konferencji zakończyło wystąpienie dr. hab. Tomasza Misiaka, prof. UAP, który omówił zagadnienia dotyczące haptyczności poszerzonej w badaniach dźwiękowych, przywołując, między innymi, fenomen ASMR (autonomous sensory meridian response, pl. samoistna odpowiedź meridianów czuciowych). Warto przy okazji wyjaśnić, że ASMR jest związany z popularnym ostatnio trendem polegającym na nagrywaniu, a następnie publikowaniu w internecie filmów oraz plików audio ze ścieżką zawierającą dźwięki szeptania, cichego szurania lub szelestu. Ten rodzaj bodźców audio, zwłaszcza odbieranych przez słuchawki, wywołuje pozytywną reakcję ludzkiego ciała. Przejawia się przyjemnym mrowieniem, uczuciem relaksu i ustępującym napięciem. 

Drugą część konferencji otworzył dr Maciej Zdanowicz (UJK w Kielcach), który w swoim referacie poruszył problematykę transmedialnych wzajemnych relacji między sferą wizualną a audialną (na przykładzie twórczości Wacława Szpakowskiego i Antoniego Starczewskiego). Następnie Krzysztof Topolski (Arszyn) podjął się prezentacji sylwetki i strategii twórczej Maxa Neuhausa – również jako inspiracji dla własnych realizacji i rekonstrukcji doświadczeń audialnych. Monika Pich (CDV), także odnosząc się do własnej twórczości, scharakteryzowała rolę oraz znaczenie dźwięku w wybranych działaniach performatywnych. Propozycję projektu wydawniczego „Audiosfery Pomorza” omówił natomiast Filip Szałasek (UG). Drugą część obrad zakończył Marcin Olejniczak (PWSZ w Koninie), który przedstawił wybrane realizacje związane z „edukacją do uważnego słuchania”, które mają miejsce w ostatnich kilku latach w PWSZ w Koninie. Zarówno pierwszą, jak i drugą część kończyła dyskusja z udziałem prelegentów i gości.

Konferencja odbyła się 5 listopada w trybie on-line. Jej organizacji podjęły się: Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych PWSZ w Koninie oraz Wydział Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Wybrane wystąpienia, w formie artykułów, zostaną opublikowane w „Zeszytach Artystycznych” wydawanych przez UAP. Patronat nad konferencją objęło czasopismo „Glissando”.

Marcin Olejniczak